Van de dichtstbevolkte provincie naar de dunstbevolkte provincie: na drie jaar Rotterdam was Assen deze meivakantie het middelpunt van schakend Nederland. In het Van der Valk Hotel langs de A28 kruisten 112 jeugdschakers in drie leeftijdscategorieën een week lang de degens met elkaar om de zes kampioenen van de Nederlandse Jeugdschaakkampioenschappen te bepalen. Het toernooi verliep zonder wanklanken, de speelzaal was voortreffelijk en de organisatie werd op internet geroemd. Zelfs over het drukkere speelschema kwamen geen klachten. Verder was het leuk dat alle partijen live te volgen waren. Een minpuntje was wel dat er in het begin van het toernooi vrij veel storingen aan de liveborden waren.
Verder viel de sterke bezetting van de A-categorie op, met zes (bijna zeven) titelhouders. Er werd al gesteld dat dit het sterkst bezette toernooi sinds 2009 was. Dat was ook de tijd waarin drastisch werd bezuinigd op de hoeveelheid spelers die naar het EK of WK werden gestuurd. Na 2009 moesten de winnaars, als ze niet in het bezit waren van een Top- of Jong Oranje-status, aan een absurd hoge ratingeis voldoen om te worden uitgezonden. Inmiddels is die flauwekul weer afgeschaft, zodat het Nederlands Jeugdkampioenschap voor de sterke spelers weer wat interessanter is geworden. Inderdaad zit het niveau van het toernooi weer in de lift.
Of was dat wel zo? De top was inderdaad beduidend sterker dan vorig jaar en van een vergelijkbaar niveau als de top van acht jaar geleden. Maar in de breedte was het toernooi beduidend zwakker. Waar de gemiddelde rating van het deelnemersveld in 2009 nog een respectabele 2160 was, was het dit jaar niet meer dan 1993, zelfs nog minder dan vorig jaar. Ondanks een relatief beperkt deelnemersveld van 24 spelers (waarvan er tijdens het toernooi nog twee afhaakten) was de staart toch wel onthutsend zwak te noemen:
Het probleem lijkt hem te zitten bij de regionale kwalificatietoernooien, de zogenaamde PJK’s. Net als bij de Olympische Spelen, waar elk land in principe aan mee mag doen, mag elke regionale bond een speler afvaardigen. Helaas is het animo voor deze PJK’s in sommige bonden bedroevend en blijven de sterkste spelers in de regio weg. Het resultaat is in ieder geval dat hele middelmatige spelers regionaal kampioen kunnen worden. Het is alsof clubs als Excelsior en Go Ahead namens Nederland in de Europa League uitkomen. O wacht…
De onderste helft van de ratinglijst in de A-categorie bestond in ieder geval bijna uitsluitend uit regionaal kampioenen, die gemiddeld ruim 500 elopunten zwakker waren dan de spelers die op basis van rating of talentstatus voor het toernooi waren geselecteerd. De KNSB is dit gepruts een doorn in het oog, dus wordt de kwalificatieprocedure met ingang van volgend seizoen veranderd.
In het toernooi waren deze niveauverschillen duidelijk merkbaar. Ieder elopuntje deed zich nadrukkelijk voelen. Het resultaat was dat er een kopgroep ontstond waarin iedereen van elkaar kon winnen en een staartgroep die tegen de toppers werkelijk waar niks in de melk te brokkelen had. Daartussen zat een flinterdun middenveld.
Het betekende dat het toernooi wat langzaam op gang kwam, maar uiteindelijk kwam de climax op de slotronde toen de koplopers Robby Kevlishvili en Lucas van Foreest tegenover elkaar stonden. Het werd een beetje een anticlimax, want nadat de partij in een bloedeloze remise was geëindigd, liet Kevlishvili in de snelschaakpartijtjes geen spaan van Van Foreest heel, zodat hij zich weer een jaartje Nederlands Jeugdkampioen mag noemen.
Of het een vooropgezet plan was of niet, het Zwitserse gambiet pakte wel goed voor hem uit. Kevlishvili begon het toernooi met een ontluisterende nederlaag tegen Jip Damen, waarna hij in de tweede ronde bijna weer tegen een nul aanliep. Men kan ook zeggen dat hij in het toernooi groeide, want na de narrow escape kwam hij beter in zijn spel en begon hij steeds overtuigender te spelen. Tot de slotronde stond hij nog maar één halfje af, wat indrukwekkend was aangezien de tegenstand steeds sterker werd. Zijn indrukwekkendste prestatie was misschien wel hoe hij Thomas Beerdsen in een volkomen gelijk eindspel wist te overklassen.
Lucas van Foreest leek met zijn hoofd niet zo bij het toernooi te zijn. Misschien kwam het omdat hij vanwege zijn Jong Oranje-status toch al voor de internationale toernooien gekwalificeerd was, zodat er behalve de eer weinig overbleef om voor te spelen. Echt een scherpe indruk maakte hij in ieder geval niet. Zo verprutste hij een geweldige stelling tegen Marijn den Hartog volkomen, terwijl hij in de een-na-laatste ronde tegen Max Warmerdam met alle geluk van de wereld wist te winnen. Warmerdam eindigde desondanks als derde, wat voor hem helaas niet genoeg was voor een uitzending.
In de B-categorie sloeg Oele Dijkhuis in de slotronde zijn slag. Hij won een miniatuurtje van Jord Ypma, terwijl concurrent Kevin Nguyen verloor van Derk Kouwenhoven. Tot overmaat van ramp verloor Ng het gevecht om de tweede plaats in de barrage ook nog. Uiteindelijk wist Tyro Bekedam de driekamp tussen eerdergenoemde spelers met meer geluk dan wijsheid te winnen.
Ook in de C-categorie kwam het op barrages aan en opnieuw won degene die in de slotronde zijn grote concurrent bijhaalde. Nadat Rembrandt Bruil het hele toernooi zijn halfje voorsprong op Eelke de Boer had geconsolideerd, ging het in de slotronde alsnog mis toen hij tegenstander Tim Grutter in een zwak moment ineens remise liet maken. In de barrage sloeg De Boer op het eind toe.
Bij de meisjes waren de kampioenen eerder bekend. Sensatie in de A-categorie, waar Feline Waardenburg met een zeelengte voorsprong won. Had het met vorm te maken, hadden haar rivalen last van plankenkoorts of was het gewoon het toevalselement? Een beetje vreemd was het natuurlijk wel dat iemand met nog geen 1600 het toernooi kon winnen.
Het was niet het toernooi van de aanstormende talenten. Dat bewees de piepjonge Machteld van Foreest wel, die als favoriet in de brede middenmoot eindigde na een paar partijen volledig te hebben weggegeven. Hetzelfde gold voor de C-categorie, waar Marrit Adema verrassend won, voor het aanstormende talent Eline Roebers. In de B-categorie won Robin Duson de achtkamp met de maximale score.
Al met al was het een geslaagd toernooi. Volgend jaar wordt het nog beter!
PS.: Dit bericht is uiteindelijk op schakers.info gepubliceerd.
