Het zat er al een tijdje aan te komen en nu is het dan ook echt gebeurd. Onze trouwe clubgenoot Coen van der Heijden is er niet meer.
Coen van der Heijden zag het levenslicht op 27 augustus 1945, helemaal in het staartje van de Tweede Wereldoorlog (Japan had zich toen nog niet overgegeven). Dat hij na ruim 76 relatief rustige jaren tijdens een nieuwe Europese oorlog afscheid van deze wereld neemt, is dan ook toepasselijk.
De naam Coen van der Heijden hoorde ik voor het eerst tijdens een training van Ton van der Heijden bij ons thuis aan het begin van deze eeuw. Ton kon geamuseerd vertellen over de maniertjes van zijn ruim 15 jaar oudere naamgenoot op de club, ondanks dat hij zijn gezicht al heel lang niet meer op de clubavond had laten zien. Coen, die overigens geen familie van hem was, deed nog wel iedere week mee aan de interne competitie. Toen ik mezelf oud genoeg achtte om aan de interne mee te doen, kon ik zijn ietwat excentrieke gedrag uit eigen hand meemaken. De manier waarop hij achter zijn kopje koffie aanrende was precies volgens beschrijving.
Coen was in die tijd een van de sterkere spelers van de club. Hij behoorde ook toen al tot de oude garde, al was hij beduidend jonger dan Tom de Ruiter (1933), Bert Kieboom (1935) en Theo Slisser (1938). Hij kwam trouw iedere week en hij was altijd enorm fanatiek, waardoor hij zich vaak plaatste voor de play-offs voor het clubkampioenschap. In die play-offs waren Henk van der Poel en later Leon Pliester vaak te sterk voor hem.
Het kon natuurlijk niet uitblijven of ik zou ook eens tegen Coen spelen. Onze eerste ontmoeting was in 2002, waarin ik een vrij saaie remise scoorde. Dat was denk ik meteen ook de eerste keer dat ik een 2000-plusser op remise wist te houden in een lange partij. In de jaren die volgden, wist ik zelfs een flinke plusscore tegen hem op te bouwen, ondanks de volgende gemiste winst:
Coen had zijn gebruikelijke repertoire op het bord getoverd, maar zijn 4…Pd4? laat hier een gemene truc toe die zo verborgen is dat ‘ie niet in zijn openingsencyclopedie stond. Ook niet in de mijne, want in plaats van het briljante 5.Pxf7! deed ik timide 5.Le2, waarna ik de partij nog hard verloor ook. Daarna heeft Coen deze variant ook nooit meer gespeeld. Grappig genoeg wist hij jaren later met dezelfde truc te winnen.
Uiteindelijk zou Coen dat seizoen zelfs dicht in de buurt van het clubkampioenschap komen. In de laatste ronde van de play-offs hoefde hij alleen nog maar met wit van Leon te winnen, wat zeker niet onmogelijk was, aangezien hij zijn reisgenoot in de competitie al een aantal keer pootje had gehaakt. In de wedstrijd waarin het er echt om ging lukte het hem niet, dus moest hij met het zilver genoegen nemen.
Later dat jaar kwamen we in de meesterklasse uit met BSG 1. Op dat hoge niveau keerde Coens casinospeelstijl zich vaak tegen hem. Memorabel was zijn aandoenlijke uitroep “O, u bent Tea Lanchava!”, toen hij tegen onze latere clubgenote speelde, of die keer dat hij al klaar was voor de partijen goed een wel begonnen waren. Ook dat was Coen. Soms briljant, soms een gevaar voor zichzelf.
Niet lang na de degradatie van BSG 1 degradeerde Coen naar het tweede team. Pas toen ik eind 2012 weer wat vaker in de interne ging spelen, kwam ik hem geregeld tegen. Na afloop van de partij die ik begin oktober van dat jaar tegen hem speelde, klaagde hij dat hij in zijn eentje terug naar huis moest, omdat hij niet mee kon rijden met Leon, die in het ziekenhuis lag. Drie weken later overleed Leon…
Opmerkelijk genoeg heb ik Coen de afgelopen vijf jaar niet meer kunnen verslaan in de interne. Ondanks dat ik me dacht tot in de puntjes te hebben voorbereid op zijn vaste openingsrepertoire, werd ik steeds door zijn aanvalskracht van het bord geblazen. Vaak nog op een mooie manier ook.
Eind vorig jaar werd er bij Coen uitgezaaide kanker geconstateerd, een doodvonnis dat hij maar moeilijk kon accepteren. Hij zou niet, zoals zijn vader, de 90 halen. Zijn conditie ging vanaf dat moment zienderogen achteruit. Het weerhield hem er niet van om begin dit jaar nog eenmaal te vlammen. Voor het eerst in zijn leven besloot hij het Hollands te spelen. Het leverde hem een klinkende overwinning op. Het was meteen ook zijn laatste partij. Gisteren viel het doek dan echt.
Lieve Coen, rust zacht.
Coen van der Heijden
* 27 augustus 1945
+ 4 april 2022
Naschrift 8 april 2022: Ik ben er op de begrafenis pas achter gekomen dat Coen niet van 1 augustus was, zoals ik lang geleden op internet had gelezen, maar van 27 augustus. Helaas leer je altijd nog het meest over een persoon na zijn dood.
