De botsing tussen Esteban Ocon en Max Verstappen was natuurlijk het moment van een verder buitengewoon vermakelijke Braziliaanse Grand Prix, maar het was vooral de reactie van de rijders achteraf die de krantenkoppen haalde.
Verstappen, die nog wel tweede werd, was na afloop ziedend op Formule 3-rivaal Ocon en verwachtte ongetwijfeld excuses. In plaats daarvan lachte Ocon hem recht in zijn gezicht uit, waarna Verstappen hem twee keer een flinke duw gaf. Het was nog niets vergeleken de kickbokswedstrijd tussen Piquet en Salazar in 1982, maar desondanks leverde het hem een taakstraf op, een straf die volgens sommige moraalridders nog niet hoog genoeg was.
Het komt niet vaak voor dat een achterblijver een koploper uit de race werkt, maar een unicum is het zeer zeker niet. Naast het eerdergenoemde voorval van Piquet in 1982, verslikte Senna zich op Monza in 1988 in een achterblijver en reed Schumacher op Spa-Francorchamps in 1998 in de regen tegen Coulthard aan, waarna hij woedend verhaal kwam halen. Het beruchtste voorval uit de enigszins recente geschiedenis was ironisch genoeg Jos Verstappen die Montoya op Interlagos in 2001 uit de race ramde.
De geringe afmeting van het circuit van Interlagos werkt ontmoetingen tussen koplopers en achterblijvers enorm in de hand. Met rondetijden die niet ver boven een minuut liggen, kunnen middenmoters zich na een pitstop al snel op een ronde achterstand terugvinden en dat levert soms gekke situaties op. Zo domineerde Vettel in 2013 de race, maar werd hij desondanks twee keer ingehaald. Door een achterblijver. In dezelfde situatie kwam Hamilton, die niet van plan was zijn huidige teammaat Bottas erlangs te laten. Het resultaat was een botsing, die voor Bottas direct einde oefening betekende, terwijl Hamilton met een lekke band terug naar de pits strompelde. Door schade en schande wijs geworden, gaf de vijfvoudig wereldkampioen Verstappen na afloop van de race een veeg uit de pan of ongevraagd advies.
“You had more to lose than he did. He had nothing to lose.”
Daar was natuurlijk geen speld tussen te krijgen, maar er ging wel een enorme hindsight bias achter schuil. Achteraf kun je stellen dat Verstappen Ocon meer ruimte had kunnen geven, maar had Verstappen mogen verwachten dat Ocon geen kamikazeaanval zou wagen in die bocht, gegeven dat hij een ronde achterlag? Ja. Hamiltons opmerking was ofwel een staaltje psychologische oorlogsvoering, ofwel goedbedoeld advies van een oude rot aan misschien wel zijn opvolger.
Het incident leidde in ieder geval tot ellenlange discussies en alleen daarom al zal de Braziliaanse Grand Prix niet snel vergeten worden. Sowieso was er veel actie op de baan en dat was voor een groot deel aan de banden te danken. Zoals in de meeste races na de zomerstop het geval is, was het voor de teams nog een hele klus om het maximale uit hun banden te halen.
Mercedes slaagde daarin op zaterdag, want Hamilton pakte trots de pole. Toch kon Mercedes-teambaas Toto Wolff het niet nalaten om in de rol van de underdog te kruipen. De Ferrari’s, die zich als tweede (Vettel) en vierde (Räikkönen) hadden gekwalificeerd, begonnen namelijk op de betere band aan de race.
Dat had overigens wel wat voeten in de aarde, want de bandengok van Ferrari kostte Vettel bijna de kop in de kwalificatie. Terwijl Räikkönen en Vettel vanwege de regendreiging in de tweede kwalificatiesessie meteen het circuit onveilig gingen maken, besloot Ferrari opeens dat het misschien wel voordelig was om beide coureurs zich op de zachte in plaats van superzachte banden te laten kwalificeren, dus werden ze na een rondje weer naar de pits gedirigeerd voor andere banden. Vettel had daarbij de pech dat hij naar de technische keuring werd geroepen, waar hij in zijn haast alle regels aan zijn laars lapte en een weegbrug onklaar maakte. Hij bofte dat hij daarvoor niet werd gediskwalificeerd en dat hij nog voor het vallen van de eerste druppels alsnog een goede tijd wist te klokken.
In de race bleek het voordeel van de zachte band ten opzichte van de superzachte band illusionair. Vettel verloor bij de start al zijn plaats aan Bottas, om daarna alleen nog maar verder af te zakken. Het echte gevaar voor Hamilton kwam van de Red Bulls. De mat paarse bolides zaten er in de kwalificatie redelijk bij, dus waren Christian Horner en de zijnen gematigd optimistisch over de race. De racesnelheid van zowel Verstappen als Ricciardo moet echter hun stoutste verwachtingen hebben overtroffen.
Vooraan schoten de Mercedes en Ferrari’s niet echt op, wat Verstappen in de gelegenheid stelde vanaf de vijfde plek indrukwekkend op te rukken. Al gauw had hij de ploeterende Ferrari’s verschalkt, waarna hij Bottas inrekende en jacht maakte op Hamilton. Ricciardo rukte op zijn beurt al snel op tot vlak achter de Ferrari’s, nadat hij vanwege een zoveelste gridstraf als elfde moest starten.
De Mercedes moesten ondanks hun verwoede pogingen hun banden in leven te houden al voor de twintigste ronden hun superzachte banden inwisselen. De Red Bulls konden op dezelfde banden twee keer zo lang doorrijden en dat had de beslissing moeten brengen. Na zijn stop zeilde Verstappen Hamilton zonder problemen voorbij dankzij zijn veel nieuwere banden. Nadat Verstappen een gaatje geslagen had, besloot hij het rustiger aan te doen om zijn banden in leven te houden.
Precies op dat moment kwam Ocon in beeld. De Force India-coureur wisselde in de veertigste ronde zijn zachte banden in voor superzachte banden. De bedoeling was ongetwijfeld om in de tweede helft van de race het verloren gegane terrein goed te maken, een opgave die nog eens extra zwaar werd omdat de stop in de soep liep. Tot overmaat van ramp viel hij terug tot precies achter Verstappen, die hem op dat moment zelfs ophield.
Waar Verstappens 43e ronde in een 1:13,116 ging, ging Ocons 42e ronde drie tienden later in een 1:12,876. Met behulp van DRS en zijn krachtige Mercedes-motor wist hij aan het eind van het rechte stuk zelfs langszij te komen. Verstappen hield de binnenbocht en Ocon liet zijn wagen staan, waardoor ze elkaar in de volgende bocht tegenkwamen. Hamilton erfde de leiding en stond die ook niet meer af.
In de grafiek is goed te zien dat Hamilton versnelt zodra hij weer aan kop komt. Verstappen krijgt hem met zijn beschadigde auto niet meer te pakken, ondanks dat hij sneller gaat dan net voor de botsing, wat aantoont dat hij de teugels waarschijnlijk wat te veel liet vieren toen hij aan kop ging. Ocon is na de botsing niet meer zo snel als ervoor, al versnelt hij vlak voordat hij zijn stop-and-go-penalty moet uitzitten.
Dankzij de gekke Pirelli-banden moeten de coureurs constant op een slap koord balanceren. Gaan ze te snel, dan roken ze hun banden op, maar te langzaam is ook niet goed. Wie die balans goed heeft, kan onverwacht ver komen, wat Red Bull duidelijk aantoonde. De paarse bolides konden in het begin van de race harder pushen dan de Mercedes zonder dat dat ten koste ging van hun banden. Het gevolg was dat ze in de openingsfase gewoon sneller waren. De onderstaande grafiek geeft de voor brandstoflast gecorrigeerde rondetijden van Hamilton en Verstappen, inclusief de gemodelleerde rondetijden.
Bij beide coureurs is te zien hoe ze in de race temporiseren. Gedurende grote delen van de race rijden ze betrekkelijk langzaam om de banden in leven te houden. Hamilton reed in de openingsfase bijvoorbeeld in de 1:14, wat zo’n 7 seconden langzamer is dan zijn kwalificatietijd (1;07,281). Gecorrigeerd voor brandstof is het verschil zo’n 4 seconden. Ongeveer de helft daarvan zal aan de motorinstelling en (het gemis van) DRS kunnen worden toegeschreven en de andere helft aan de rijstijl. Verstappen kon agressiever rijden zonder zijn banden te slopen, waardoor hij in deze bandenspaarfases sneller was.
Goed te zien is hoe beide coureurs voor en vlak na hun pitstops snel zijn. In anticipatie op zijn pitstop versnelt Hamilton na ongeveer 10 ronden. Verstappen doet hetzelfde na 20-25 ronden. Verstappen gaat voor zijn stop net zo snel als Hamilton op nieuwe banden, puur omdat Hamiltons banden nog veel langer mee moeten, waardoor hij veel zuiniger op zijn banden moet zijn. Na zijn stop zet Verstappen even aan om Hamilton in te halen, die pas tegen het eind van de race weer harder durft te pushen.
Dat het tempo van de koplopers uiteindelijk niet al te indrukwekkend was, werd goed geïllustreerd door het grote aantal coureurs dat in dezelfde ronde eindigde als de winnaar: 9. Op het net zo lange Autódromo Hermanos Rodríguez in Mexico werd de als zesde geëindigde Hülkenberg twee weken terug nog op twee ronden gezet. En dat was ook nog met drie virtuele safetycars.
Volgens de analyse van de rondetijden was Ricciardo de snelste man van de race. De Australiër zat vanwege zijn gridstraf vooral de versnellingsbak van de Ferrari’s te bestuderen, maar op de momenten dat hij vrij baan had, was hij niet te houden. Verstappen (+0,47) was tweede nadat zijn auto flink beschadigd was door de botsing met Ocon. Vettel (+0,60) was gek genoeg nog derde, omdat het simpele model de bandenslijtage onderschat. Räikkönen (+0,64) was vierde, nog voor Hamilton (+0,72). Bottas (+0,80) was volgens het model niet eens heel veel trager, maar dat kwam omdat ook hij er nog een tweede bandenwissel tegenaan gooide.
Best of the rest was Hülkenberg (+0,92), die lekker zat te scheuren totdat zijn auto oververhit raakte. Magnussen (+1,13) was ongezien snel en zelfs sneller dan Leclerc (+1,31). Grosjean (+1,40) was daarentegen nauwelijks sneller dan Pérez (+1,42), die wel vrij ver achter hem eindigde. Ocon (+1,45) was eveneens redelijk snel onderweg en had achter zijn teammaat als elfde moeten eindigen. Hij had inderdaad niks te verliezen in de race.
Sainz (+1,83) moest ook tweemaal stoppen zonder snel te zijn. Hij was nog wel sneller dan Hartley (+2,12) en Vandoorne (+2,17), die allebei erg zuinig op hun banden waren. Alonso (+2,38) en Stroll (+2,41) gooiden er tegen het eind van de race eveneens een tweede bandenwissel tegenaan, waardoor ze helemaal achteraan eindigden. Sirotkin (+2,55) had zijn strategie beter voor elkaar, al leverde het hem weinig op. Gasly (+2,60) stortte, niet voor het eerst dit seizoen, tegen het eind van de race helemaal in. Ericsson (+3,34) was het traagst van allemaal nadat hij zijn zesde startplaats in no time zag verdampen.
Daarmee is de stand van de teams als volgt:
1. Red Bull
2. Ferrari +0,6
3. Mercedes +0,7
4. Renault +0,9
5. Haas +1,1
6. Sauber +1,3
7. Force India +1,4
8. Toro Rosso +2,1
9. McLaren +2,2
10. Williams +2,4
