Het is een vreemde tijd. De bevolking is boos, verbitterd en van slag. Waar aan de ene kant de wetenschap en de overheid gewantrouwd worden, tieren aan de andere kant vergezochte complottheorieën welig. Of het nou een absurde omvolkingstheorie is, of de totaal uit de lucht gegrepen theorie dat 5G-netwerken het coronavirus verspreiden, het maakt niet uit. Jan met de pet slikt die flauwekul toch als zoete koek.
Misschien heeft het allemaal wel te maken met de opkomst van de asociale media. Dankzij het Dunning-Krugereffect lijken op Twitter vooral de holle vaten, vaak niet gehinderd door enige kennis van zaken, het voor het zeggen te hebben. De schreeuwers vinden elkaar in hun eigen gelijk. Geen waarheid kan daar tegenop. Geen wonder dat steeds meer mensen denken dat de aarde plat is.
Een beetje jammer is dat daardoor de bestrijding van de coronacrisis in gevaar komt. In de Verenigde Staten ging de door de president opgehitste bevolking de afgelopen maanden al massaal de straat op om te protesteren tegen de gedwongen opsluiting. Dat kon toch echt niet in het land van de vrijheid! Dan nog liever dood.
Dat de gekleurde medemens minder laconiek met het einde des levens omging, bleek uit de protesten die ontstonden na de dood van de Amerikaanse equivalent van Mitch Henriquez, een protest dat om de een of andere reden naar ons kleine landje overwoei. Waarom moeten wij toch altijd Amerika achterna? Het protest op de Dam was onverstandig en de te reacties erop waren even voorspelbaar als hypocriet (want ze kwamen uit de hoek die de anderhalvemetersamenleving liever gisteren dan vandaag zou willen ontmantelen).
Vooralsnog lijkt het erop dat het demonstratiegeweld van de laatste tijd in Nederland nog niet tot een verdieping van de coronacrisis heeft geleid. Mogelijk speelt het plichtmatig gebruik van mondkapjes daarbij een rol. In de Verenigde Staten is het daarentegen menens en lijkt er een tweede golf te ontstaan, terwijl de eerste nog niet eens was uitgedoofd.
Het beeld is echter sterk verschillend per staat. Waar de oostkust aanvankelijk de zwaarste klappen kreeg, is het virus daar inmiddels redelijk onder controle en zijn nu het zuiden en westen aan de beurt. Hieronder heb ik de staten ingekleurd op basis van het verloop van het aantal nieuwe besmettingen.
Groen betekent dat het aantal nieuwe besmettingen afneemt, geel betekent dat het aantal nieuwe besmettingen min of meer exponentieel blijft toenemen. Oranje en rood geven weer dat het virus recent weer is opgelaaid. Bij oranje is deze tweede golf (nog) niet zo erg als de eerste, bij rood wel.
Te zien is dat het virus met name in Arizona, Florida, Texas en Zuid-Carolina weer in alle hevigheid om zich heen grijpt. Of er een correlatie is met de protesten? Dat is lastig te zeggen, want ze vonden zo te zien overal in het land plaats, maar de protesten zullen zeker niet hebben geholpen om het virus in te dammen. De komende tijd zal ik de ontwikkeling goed in de gaten houden. Mogelijk gaan nog meer staten rood kleuren.
De kans lijkt groot dat de dood van George Floyd indirect nog veel meer slachtoffers zal maken. Waar zit het verstand toch in deze tijd? Ondertussen is in Nederland een vreemde groepering actief om door middel van desinformatie de tot nu toe redelijk succesvolle aanpak van de coronacrisis te ondermijnen. Als de ontwikkelingen van de laatste tijd iets hebben laten zien, dan is het wel dat de coronacrisis ieder moment weer kan oplaaien. Helaas zijn er net iets te veel hoofddekseldragende Jannen in dit land om er gerust op te zijn dat niet gebeurt.
Ik ben bang dat echte hervormingen pas echt voet aan de grond krijgen wanneer mensen voelen dat met die hervorming of met het tonen van verbondenheid daarmee voor hen iets van hun vrijheid wordt verdedigd. Volgens mij is het feit dat men zo geactiveerd reageert op deze situatie met George Floyd ook nauw verbonden aan de onmacht die mensen ervaren tov het virus en alle maatregelen die hen beteugelen. Wanneer er een legitimatie is voor het zich uiten of te manifesteren tegen een zaak, dan denk ik dat men daar in dit soort situaties sneller op zal springen. Men ziet ook het belang heel veel oude structuren te herevalueren, en ik hoop dat deze crisis dan ook enkele broodnodige hervormingen in het (economische) wereldsysteem teweeg kan brengen. Natuurlijk is het niet te hopen dat er velen zullen sterven door een tweede golf, maar tegelijk is het een spannende tijd met grote kansen om er als wereldeconomie op veel manieren sterker uit te komen, of in ieder geval (economisch) duurzamer.
Ik was in het begin van de crisis nog gematigd optimistisch dat de wereld er misschien iets socialer door zou worden, maar inmiddels heb ik die hoop niet meer. De overheid springt wel netjes bij, maar bij wie komt uiteindelijk de rekening te liggen? Bij de belastingbetaler? Of bij degene die zijn baan door de crisis is kwijtgeraakt?
Op het gebied van duurzaamheid verwacht ik geen wonderen. De wereldeconomie krijgt een enorme klap, dus zullen de regeringen de komende jaren vooral inzetten op het bevorderen van het economisch herstel. Daar past geen ambitieus milieu- of klimaatbeleid bij. Nederland lijkt mogelijk zelfs de Urgenda-doelen te gaan halen doordat de economie op z’n gat ligt. Het enige positieve is dat de zonnepanelen door het fraaie weer en het gebrek aan vliegtuigstrepen de afgelopen maanden goed rendeerden. Misschien dat de zonne-energie door de crisis nog een vlucht gaat nemen. Wie weet kicken we zelfs nog van onze vliegverslaving af. Dan verandert er misschien toch nog wat ten goede.