De kop is eraf! Gisteren en eergisteren werden de eerste ronden van het Nederlands Kampioenschap Schaken in Groningen gespeeld. Vanwege het Wimbledon-format konden acht van de zestien deelnemers gisteren al naar huis. Tijd om de ramptoerist uit te hangen!
In lang vervlogen tijden was het NK nog een statig elfrondig toernooi, waarin de twaalf deelnemers allemaal een keertje tegen elkaar speelden. Helaas is daar helemaal niks meer van over. Tienkampen werden achtkampen en vorig jaar werd het deelnemersveld via eenzelfde knock-outtoernooi uitgedund naar vier.
Het voordeel van een knock-outkampioenschap is dat het lekker overzichtelijk is. Bij het Wereldkampioenschap Voetbal en tennistoernooien worden de winnaars ook op die manier aangewezen. Het voorkomt salonremises die je aan het eind van schaaktoernooien vaak ziet. Het nadeel is natuurlijk dat veel spelers vroeg naar huis moeten door het onvergeeflijke karakter van het format. Iemand die vroeg in het toernooi de sterren van de hemel speelt, kan er in de finale niet meer bij zitten omdat hij halverwege het toernooi ergens een stuk had weggeblunderd. Zo heeft elk format wel zijn voors en tegens.
Blunders kwamen in de eerste ronde geregeld voor. De ronde was verder vrij tam, wat wellicht met de vrij grote speelsterkteverschillen te maken had. De sterkste deelnemers werden in ieder geval aan de zwakste gekoppeld, in de hoop dat de sterksten dan natuurlijk tot het laatst overblijven.
1. Max Warmerdam (2619) – Arthur de Winter (2368)
2. Mark Timmermans (2391) – Erwin l’Ami (2627)
3. Erik van den Doel (2582) – Hing Ting Lai (2486)
4. Sipke Ernst (2512) – Lucas van Foreest (2577)
5. Dimitri Reinderman (2575) – Robin Swinkels (2514)
6. Thomas Beerdsen (2521) – Sergei Tiviakov (2562)
7. Roeland Pruijssers (2538) – Twan Burg (2522)
8. Robby Kevlishvili (2530) – Hugo ten Hertog (2531)
Een korte bespreking per duel.
Max Warmerdam (2619) – Arthur de Winter (2368)
Hoewel de winter pas net begonnen is, is het toernooi voor Arthur de Winter alweer voorbij. Nog geen week nadat hij de Nederlands Kampioen van vorig jaar in de KNSB-competitie op remise had gehouden met zwart, moest De Winter nu tweemaal buigen. In de eerste partij kon hij zich klaarblijkelijk zijn voorbereiding niet meer herinneren toen hij op de volgende spannende stelling had aangestuurd:
Na 13…cxb3? volgde 14.Le4! bxa2 15.d4 en wit is helemaal los. In het vervolg profiteerde Marmerdam dankbaar van de vele open lijnen naar zwarts koning. Hoe het dan wel had gemoeten? Zwart had 13…Pd5! moeten proberen, wat c3 aanvalt en anders dreigt hij het paard naar de koningsvleugel te dirigeren. Wit moet dan waarschijnlijk al aan de noodrem trekken en zijn dame offeren met 14.Pxc4 Pxc3 15.dxc3 Txd1 16.Lxd1 met een spannende stelling.
In de return had De Winter het met wit even voor het zeggen. In het vervolg werd hij langzaam overspeeld en moest hij nogmaals de koning omleggen. Warmerdam dus overtuigend door.
Mark Timmermans (2391) – Erwin l’Ami (2627)
Een week na zijn optreden tegen BSG mocht Mark Timmermans het tegen de geslepen Erwin l’Ami proberen. Net als vorig jaar lag hij er na twee nullen alweer uit. In de eerste partij moest hij in het Schots al gauw beide lopers voor paarden inleveren en kon hij niet veel meer dan tegenhouden. L’Ami speelde het nogal slordig uit, maar nadat Timmermans een remisekans onbenut had gelaten, won hij alsnog vrij simpel.
In de return kwam er een beetje een rare Nimzo op het bord, waarin zwart te passief speelde en wit gratis het centrum kreeg. In de volgende stelling probeerde hij de penning op het paard meteen te breken met 12…h6.
De loper kan niet naar h4, want dan wordt ‘ie ingesloten, dus 13.Lxf6 Dxf6 14.De2 e5 15.f4 had wit netjes vier op een rij, maar helemaal duidelijk was het niet, omdat de pionnen ook wat kwetsbaar zijn. Beter was, inderdaad, 13.Lh4!! Wit blijkt na 13…g5 14.Lxg5 hxg5 15.f4 een winnende aanval te hebben. Een voorbeeld: 15…Pd7 16.e5 Lxc4 17.Lxc4 Pxc4 18.Dh5 Pf8 19.fxg5 Pg6 20.Txf7! en uit.
Uiteindelijk wist L’Ami de tweede partij nog vrij eenvoudig te winnen, zodat ook hij door is naar de volgende ronde.
Erik van den Doel (2582) – Hing Ting Lai (2486)
Erik van den Dull had verrassend weinig moeite met snelschaakspecialist Hing Ting Lai, die zich vorig jaar nog voor het NK plaatste. In twee vrij saaie partijen kreeg Lai geen poot aan de grond en dus moest ook hij het toernooi na twee nederlagen verlaten.
Sipke Ernst (2512) – Lucas van Foreest (2577)
Het Groningse onderonsje tussen Ernstke Sip en Lucas van Foreest leverde geen winnaar op. In de eerste partij stond Van Foreest aanvankelijk beter en daarna Ernst, dus werd uiteindelijk de vredespijp maar gerookt. In de tweede partij kreeg Van Foreest in een Benoni geweldige aanvalskansen, maar toen hij de koningsvleugel dichtschoof, kwam zijn offensief tot stilstand en mocht hij bijna nog blij zijn dat het remise werd. In de barrage wist Van Foreest het speelsterkteverschil wel in de score tot uitdrukking te laten komen, waardoor ook hij door is.
Dimitri Reinderman (2575) – Robin Swinkels (2514)
In de eerste partij miste Dimitri Reinderman een kans in het late middenspel, waarna de partij in remise verzandde. Die misser had zich een dag later kunnen wreken, omdat hij in de herkansingspartij volledig werd weggeschoven door Robin Swinkels.
Zwart staat met de rug tegen de muur, maar hoe moet wit nu verder? 37.Pa7? Dxe7 38.Pxb5 Dc5 was het in ieder geval niet. De winst was binnen te halen met de probleemzet 37.Te6! Na 37…Lxe6 38.dxe6 Dxe6 39.Pd4 De5 40.Te1 kan zwart zijn stelling niet meer bij elkaar houden. Op 40…Dc5 volgt namelijk 41.Pe6+ met damewinst.
Het was niet heel gek dat Swinkels dit niet zag, maar na zijn gemiste kans werd hij weggespeeld, dus ging hij tragisch ten onder.
Thomas Beerdsen (2521) – Sergei Tiviakov (2562)
Heel boos op zichzelf moet Thomas Beerdsen (wederom) zijn geweest. Hij besloot in de opening dapper een stuk te offeren tegen Sergei Tiviakov. Het kon allemaal, maar dan moet je wel precies weten wat je doet. Helaas was Beerdsen zijn voorbereiding op een cruciaal moment vergeten. De consequenties lieten zich raden.
Zwart heeft zojuist wits loper gepend. “Geen punt”, zal Beerdsen hebben gedacht, die zijn loper gauw dekte met 14.De2? Na 14…Ld6 15.Lg5 Pf6 zal hij wel langzaam tot de conclusie zijn gekomen dat hij geen greintje compensatie voor het geofferde stuk had en dat hij dus zijn dure witpartij verkwanseld had. Juist was 14.Tg3!, zie 14…Pf8 15.Te3 Pxe6 16.d5 en wit wint zijn geofferde stukken weer terug.
In de herkansing maakte Tiviakov de fout door met wit slap alles af te ruilen in de hoop remise te maken. Hij zaaide daarmee enige verlieskansen. In de onderstaande stelling verraste Beerdsen hem met wederom een stukoffer:
32…Pxc3!? 33.Pxc3 Lxc4 34.bxc4 Ld2 35.Pe4 Lxe1+ 36.Kxe1 Txc4. De afwikkeling heeft zwart een kleine kwaliteit gekost, maar na 37.Lxe7 f5 38.Lf6+ Kg8 39.Pd2 Ta4 ging wits a-pion eraan en moest Tiviakov nog uitkijken ook. Dat deed hij en in een eindspel met loper tegen toren wist hij nog vrij makkelijk remise te maken. Zelf zou ik dat eindspel, met het oog op de matchsituatie, nog 50 zetten lang hebben uitgemolken. Beerdsen legde zich wat sneller bij zijn uitschakeling neer.
Roeland Pruijssers (2538) – Twan Burg (2522)
Ik kan me niet herinneren dat ik Roeland Pruijssers ooit met 1.d4 heb zien openen. Toch deed hij dat tegen Twan Burg, vermoedelijk om diens Sicilianen te ontlopen. Hij kwam ook wat beter te staan, maar na een vreemde ruil was het Burg die eerder beter stond. In de herkansingspartij kwam er een Swesjnikov (Pelikaan?) op het bord, waarin Pruijssers Burg positioneel knap weg wist te spelen.
Robby Kevlishvili (2530) – Hugo ten Hertog (2531)
Onlangs won Hugo ten Hertog nog de schoonheidsprijs in de KNSB-competitie door een briljante overwinning op Robert Ris. Robby Kevlishvili besloot dezelfde variant als Ris te spelen, waarna Ten Hertog juist als eerste afweek. In een rare partij nam hij enkele vreemde beslissingen, waardoor hij het voor de tijdcontrole ineens voor zijn kiezen leek te krijgen.
Hier volgde natuurlijk 36.Txf6+ en uit. Na 36…gxf6 37.De7+ Kg8 38.Pxf6+ moet zwart kiezen of hij zijn dame of zijn koning inlevert. Daarom probeerde Ten Hertog nog 36…Kg8! en dat had meteen succes, want na 37.Txg6? ontsnapte hij aalglad naar remise met 37…Df2+ 38.Kd3 Df3+ 39.Kc4 Txc3+! 40.Pxc3 Tb4+ 41.Kc5 Dxc3+ en wit ontkomt niet meer aan de schaakjes. Beter was daarom 37.Df7+ Kh8 38.Te6!, zodat wit na 38…Df2+ 39.Kd3 Df3+ 40.Pe3 kan spelen. Doordat het paard nog een keer extra gedekt is, werkt 40…Txc3+ niet meer.
In de herkansingspartij schotelde Ten Hertog Kevlishvili een vreemde Najdorf voor, waarin hij opnieuw merkwaardige beslissingen bleef nemen en volkomen overspeeld werd. Ook nu kreeg hij kort voor het eind nog een hele verrassende reddingsboei toegeworpen.
Opnieuw een stelling waarin het paardenpaar het tegen het loperpaar opneemt. Wits laatste zet laat 39…Dd7 toe, met een dubbele aanval op het paard en veld d1, waarna wit kan opgeven. In plaats daarvan deed zwart 39…Lc3. Na 40.Pd5 Dxh5 41.Dg1 Dg4 kwam alles netjes op zijn pootjes terecht. Wit had zich echter nog met het briljante 40.Pxe5! Dxh5 41.P5g6!! kunnen redden. Na 41…Dxh2 is het eeuwig schaak met 42.Pf8+. Iets voor in de stappenboekjes!
1. Max Warmerdam (2619) – Arthur de Winter (2368) 1-0 1-0
2. Mark Timmermans (2391) – Erwin l’Ami (2627) 0-1 0-1
3. Erik van den Doel (2582) – Hing Ting Lai (2486) 1-0 1-0
4. Sipke Ernst (2512) – Lucas van Foreest (2577) ½-½ ½-½ (w.n.s.)
5. Dimitri Reinderman (2575) – Robin Swinkels (2514) ½-½ 1-0
6. Thomas Beerdsen (2521) – Sergei Tiviakov (2562) 0-1 ½-½
7. Roeland Pruijssers (2538) – Twan Burg (2522) ½-½ 1-0
8. Robby Kevlishvili (2530) – Hugo ten Hertog (2531) ½-½ 1-0
Het kaf is zodoende van het koren gescheiden. De resterende acht spelers zijn momenteel aan de gang voor de eerste leg van de tweede ronde. Stay tuned!
Dimitri Reinderman (2575) – Max Warmerdam (2619)
Erwin l’Ami (2627) – Sergei Tiviakov (2562)
Roeland Pruijssers (2538) – Erik van den Doel (2582)
Lucas van Foreest (2577) – Robby Kevlishvili (2530)
