Stockton Rush. Ik had nog nooit van je gehoord. Ik wist überhaupt niet dat Stockton een naam was. Dat veranderde precies een maand geleden, toen je ongewild in het nieuws kwam. Verdwenen in een piepkleine duikboot in de diepzee, samen met vier andere inzittenen. De gedachte dat zo’n vriendelijk ogende man wellicht niet meer onder ons was, deed me wel wat. Onder de oppervlakte was echter niks wat het leek.
In de dagen na de verdwijning ging het bijna alleen over de beperkte zuurstofvoorraad voor de vijf inzittenen in de experimentele duikboot de Titan, waardoor de zoekactie een race tegen de klok werd. Op de oceaanbodem werd een gebied ter grootte van Nederland uitgekamd, maar zonder succes.
Om de een of andere reden werd er niet gezocht op de laatst bekende locatie van de duikboot. Pas op de vierde dag van de zoektocht, op het moment dat de kans om nog overlevenden aan te treffen bijna was verkeken, werd de duikboot daar op de oceaanbodem aangetroffen, vlak bij het wrak van de Titanic. Net als het in 1912 tegen een ijsberg aangevaren schip waren er alleen brokstukken van over. Het ding was overduidelijk geïmplodeerd. Goed zoekwerk! Om de klucht nog groter te maken, deelde de marine kort na de vondst van de brokstukken schaapachtig mede dat ze op het moment van de verdwijning een implosie hadden gehoord en dat die hele reddingsactie op voorhand al zinloos was geweest.
“At some point, safety is just pure waste.”
In de dagen na de verdwijning kwamen er, naast de brokstukken van de Titan, steeds meer vreemde verhalen boven water. Bij OceanGate, het bedrijf achter de rampduikboot, ging winst maken boven de veiligheid van de doorgaans stinkend rijke passagiers. Zo bleek dat de duikboot niet door een onafhankelijk bureau gecertificeerd was, en dat het ding helemaal niet zo diep had mogen afdalen. Rush voelde er vanwege de kosten weinig voor om het ding te laten testen en ontsloeg een werknemer (David Lochridge) die zijn zorgen over de veiligheid van de duikboot had geuit. Liever had Rush jonge “inspirerende” werknemers. Te woke? Eerder een manier om personeelskosten te drukken en om niet steeds tegen te worden gesproken.
“You’re remembered for the rules you break, and I’ve broken some rules to make this. I think I’ve broken them with logic and good engineering behind me.”
Ondanks de vele zorgen en bedenkingen van experts kwam de Titan na elke duik toch weer heelhuids boven water, hoewel ook de nodige missies vanwege technische onvolkomenheden in het water vielen. Het zal Rush gesterkt hebben in zijn overtuiging dat zijn experimentele duikboot volkomen veilig was. Het was precies dezelfde onkwetsbaarheid die de bemanning van de “onzinkbare” Titanic 111 jaar eerder had gevoeld. Zoals Rush zelf zei: “The vast majority of marine accidents are a result of operator error, not mechanical failure.” Als hij even had nagedacht, had hij waarschijnlijk wel begrepen waarom dat zo is.
Rush zal zich niet hebben gerealiseerd dat hij de dans in al die jaren steeds net ontsprongen was. De kruik gaat echter zo lang te water tot hij barst en een maand geleden was alle geluk opgebruikt. Iedere eerdere duik had de romp van koolstofvezel weer iets verder verzwakt en nu begon het ding op grote diepte uit elkaar te vallen. Er zijn aanwijzingen dat de vijf inzittenen doorhadden dat ze enorm in de problemen waren. Ze konden echter niets doen om het naderende onheil af te wenden, maar wat wil je ook als je in een duikboot zit die met een joystick wordt aangestuurd? Plotseling moet het licht uit zijn gegaan en verruilden ze de onderwaterwereld voor een nog mysterieuzere wereld.
“When you’re trying something outside the box, people inside the box think you’re nuts.”
Het is ironisch dat Rush ingeblikt in een doos van koolstofvezel en titanium zijn ondergang tegemoet ging. In ieder geval was hij bereid zijn eigen leven op het spel te zetten door steeds mee aan boord te gaan, ongeveer zoals een kok die zijn eten voorproeft. Misschien niet zonder reden, want anders had hij alle bakken stront over zich heen gekregen na het Titan-debacle. Zoals een niet nader te noemen piloot ooit tegen me zei toen ik vroeg of een goede piloot ook altijd een parachute bij zich heeft (ik had journalist moeten worden): “Liever dood, anders krijg je weer van die rechtszaken.”
Met de implosie van de Titan lijkt de ondergang voor OceanGate nabij te zijn. Het bedrijf, dat rond de tijd van de spygate, crashgate en liegate in de Formule 1 was opgericht, is nu zelf het middelpunt van een schandaal. In dat opzicht is de naam van het bedrijf dus goed gekozen. Het maakt het verhaal er niet minder verdrietig om. Mijn hart gaat uit naar de vier andere inzittenen en dan in het bijzonder naar die 19-jarige jongen die doodsbang was. Overleden nadat ze goud geld hadden betaald voor een ritje in een gammele en veel te kleine duikboot. Overleden omdat ze een vriendelijk ogende man op zijn blauwe ogen geloofden. Een vriendelijk ogende man die zal worden herinnerd om de regels die hij heeft overtreden.
