De Grand Prix van Maleisië zal vooral in Nederland nog lang herinnerd worden om de strakke overwinning van Max Verstappen. Hoewel Red Bull voor het eerst in tijden Mercedes op waarde klopte, bleef de vraag hangen of Ferrari de race niet met twee vingers in de neus had kunnen winnen als ze geen problemen hadden gehad.
De rode bolides domineerden de vrije trainingen, maar kregen allebei motorproblemen toen er echt gepresteerd moest worden. Vettels powerunit vertoonde kuren tijdens de kwalificatie, waardoor hij achteraan moest starten. Räikkönens powerunit gaf vlak voor het begin van de race de geest, waardoor de Fin niet eens van start ging.
Het betekende dat de Mercedes en Red Bulls het vooraan voor het zeggen hadden. Bij de start leken de Mercedes hun slag te slaan, want waar Hamilton de koppositie behield, rukte Bottas kortstondig op naar de tweede plek. Verstappen ging hem meteen weer voorbij en begon al snel aan de stoelpoten van Hamilton te zagen. Al na twee ronden werd duidelijk dat hij sneller was dan de WK-leider en in de vierde ronde gooide hij zijn wagen er bij de eerste de beste mogelijkheid langs.
In de openingsfase van de race was Verstappens racetempo fantastisch. Tussen de vijfde en negentiende ronde liep hij gestaag weg bij Hamilton. Daarna stabiliseerde het gat op ongeveer negen seconden. Hierdoor kon Red Bull rustig de strategie van Mercedes kopiëren. Verstappen stopte een ronde na Hamilton en bleef na de pitstops onbedreigd aan de leiding.
Ondertussen was Vettel al opgerukt tot aan de staart van Ricciardo. In de openingsfase was zijn progressie relatief traag, wat misschien kwam omdat hij op de zachte banden in plaats van de superzachte banden was gestart. Het idee was om lang op de hardere banden door te rijden. Door de pitstops in de middenmoot rukte hij op tot aan de staart van Bottas. Hij kwam de Fin niet op de baan voorbij, dus probeerde hij het door een vroege stop. Na zijn stop was hij niet te houden. Met een noodgang reed hij het gat naar Ricciardo dicht, maar toen kwam de klad erin. Ricciardo hoefde maar een keer de deur dicht te gooien om Vettel achter zich te houden. Daarna kwam Vettel nooit meer in de buurt, mogelijk omdat zijn banden inmiddels te ver heen waren.
Kennelijk betaalde Vettel in de slotfase van de race de prijs voor zijn gigantische tempo dat hij na zijn pitstop aan de dag legde. De niet-lineaire bandenslijtage valt bij de meeste coureurs goed op. In de onderstaande grafiek heb ik de rondetijden gecorrigeerd voor brandstoflast om het signaal van de bandenslijtage er beter uit te laten komen:
Verstappen was in de beginfase duidelijk de snelste man op de baan. Na ruim tien ronden beginnen zijn (voor brandstoflast gecorrigeerde) rondetijden pas echt op te lopen. Hamiltons rondetijden (donkergrijs) beginnen pas vanaf de twintigste ronde op te lopen. Ricciardo (hemelsblauw) zat in de beginfase klem achter Bottas, maar reed bijna net zo snel als Verstappen op het moment dat hij vrij baan had. Bottas was in de eerste stint structureel trager dan de kopgroep en Vettel zat voor het grootste gedeelte in verkeer.
In de tweede stint rijdt Vettel op de superzachte band. Zijn voor brandstoflast gecorrigeerde rondetijden liggen aanvankelijk een halve seconde onder die van Verstappen (1:32,5 om 1:33,0), maar lopen sneller op. Net als bij Verstappen is de slijtage de eerste tien ronden gering, om daarna sterk op te lopen. In de 46e ronde stuit hij op Ricciardo, waarna hij het maar helemaal opgeeft en zijn rondetijden door het dak gaan.
Door de sterk oplopende rondetijden aan het eind van de stints heb ik voor het eerst dit jaar een kwadratische term meegenomen voor bandenslijtage. De gemodelleerde slijtage van de supersofts en softs (de mediums werden niet gebruikt) ziet er als volgt uit:
Het omslagpunt waarbij beide banden even snel zijn, blijkt halverwege de race te liggen. Inderdaad kwamen de koplopers allemaal rond het midden van de race (ronde 26-30) naar de pits. Zij hadden dus de optimale strategie te pakken. Dat gold niet voor een heleboel coureurs in de middenmoot, die veel eerder stopten.
De ongeduldige Hülkenberg zette de kettingreactie in gang door al in de negende ronde nieuwe banden te halen. In de ronden daarna kwamen Gasly, Palmer, de Hazen en de Williams’ binnen. Doordat de coureurs elkaars strategieën kopieerden, schoot niemand er echt wat mee op. Ze vielen zelfs nog terug tot achter Ocon, die vanwege een lekke band al in de tweede ronde moest stoppen. Zonder de botsing met Sainz was de 21-jarige Fransman hoogstwaarschijnlijk zevende geworden.
Hieronder staat het tijdverlies door bandenslijtage in de race weergegeven uitgezet tegen de ronde van de pitstop. Het eerste pitwindow is met rood weergegeven en het pitwindow van de koplopers met groen. Blauw zijn de Saubers, die op de zachte banden waren begonnen en pas heel laat in de race stopten en dus een korte stint op de superzachte band reden.
In ieder geval kostte de vroege stop de coureurs ongeveer 20 seconden op de baan, ofwel een kleine vier tienden per ronde. Dat verschil kan in de middenmoot het verschil betekenen tussen een stevige puntenfinish en een klassering in de achterhoede. Uiteindelijk was Grosjean de enige coureur die van de nood een deugd maakte door nogmaals zijn banden te laten wisselen, waardoor hij zijn gezichtsverlies nog binnen de perken wist te houden. Hülkenberg verbande zichzelf nog verder naar de achterhoede door kort voor tijd alsnog de vurig gewenste tweede stop te maken. In het restant van de race was er te weinig tijd om nog gebruik van zijn nieuwe banden te maken.
De Saubers hadden de strategie iets beter voor elkaar, maar de koplopers waren dusdanig veel sneller dan de rest dat ze hun eigen plan konden trekken. Het betekende dat het gapende gat tussen de topteams en de rest in de race alleen nog maar groter werd.
In de race waren er qua snelheid drie groepen te onderscheiden: een kleine kopgroep, een enorme staartgroep en daartussen een flinterdun middenveld.
Volgens de analyse was Vettel inderdaad de snelste man op de baan. Hij was volgens de analyse 0,16 seconden per ronde sneller dan Verstappen. Doordat Vettels rondetijden aan het eind zo hard inzakten, maakt het uit welke ronden in de analyse worden opgenomen. Doorgaans haal ik de eerste en laatste ronde(n) uit de analyse, omdat de coureurs dan niet op volle snelheid rijden. In de resultaten die ik hier bespreek, heb ik de laatste vier ronden (ronde 53-56) buiten de analyse gehouden. Wanneer ik alle ronden meetel, blijkt Verstappen een tiende sneller te zijn, als ik de laatste zes ronden niet meetel, loopt Vettels voordeel op naar iets meer dan twee tienden. Vettel was dus waarschijnlijk iets sneller dan Verstappen, maar niet veel, omdat zijn hogere snelheid gepaard ging met meer bandenslijtage.
Ricciardo (+0,32) en Hamilton (+0,37) waren in de race goed aan elkaar gewaagd. Over een raceafstand zou Ricciardo twee à drie seconden sneller zijn geweest, maar zoveel lag hij na de eerste ronde al achter, waardoor hij nooit echt kanshebber was voor de tweede plaats.
Bottas (+1,03) ontsteeg de middelmaat nauwelijks. In het begin van de race verloor hij anderhalve seconde per ronde, later ging het wat beter, maar uiteindelijk finishte hij op bijna een minuut achterstand. De Force India’s zaten er in de race goed bij. Ocon (+1,35) was een fractie sneller dan Pérez (+1,38), al had hij er vanwege een lekke band en een aanrijding met Sainz niks aan. Dat hij desondanks een punt pakte, zei veel over zijn racesnelheid.
De staart wordt aangevoerd door Massa (+1,74), die door een onbegrijpelijke teamorder zijn plek aan Vandoorne (+1,77) en teamgenoot Stroll (+1,81) verloor. Sainz (+1,91) vocht tot zijn uitvallen ook best leuk mee, terwijl de agressieve Magnussen (+2,04) ook sneller was dan hij leek. Hülkenberg (+2,05) liet geen moment in de race blijken dat hij als achtste was gestart, hoewel hij nog altijd sneller was dan teamgenoot Palmer (+2,17). Gasly (+2,20) zat er bij zijn debuut behoorlijk bij en was sneller dan Grosjean (+2,26) en Alonso (+2,33). Sauber revancheerde zich in de persoon van Wehrlein (+2,54) voor een paar schandalig slechte optredens, al kwam Ericsson (+3,20) nog altijd veel tekort.
Daarmee is de rangorde van de teams als volgt in Maleisië:
1. Ferrari
2. Red Bull +0,2
3. Mercedes +0,4
4. Force India +1,3
5. Williams +1,7
6. McLaren +1,8
7. Toro Rosso +1,9
8. Haas +2,0
9. Renault +2,0
10. Sauber +2,5
