Groen is een primaire kleur

Een van de leukste dingen van het maken van een site vind ik het maken van de tabbladen. Inmiddels heb ik er alweer zes en misschien worden het er in de toekomst nog meer.

Ik heb de tabbladen ieder een kleur uit de kleurencirkel meegegeven. Daarbij vond ik het leuk om het linker uiteinde rood te maken en het rechter uiteinde groen, net als een vliegtuig. Aan de linkerkant kwamen de primaire kleuren (rood, geel en blauw) en aan de rechterkant kwamen hun complementaire kleuren in omgekeerde volgorde (oranje, paars en groen), bekend van de kleurencirkel.

De kleurencirkel.
De kleurencirkel voor subtractieve kleuren. Wanneer alle kleuren gemengd worden, ontstaat er zwart.

Het is een mooi systeem. De drie primaire kleuren kunnen met elkaar gemengd worden om de secundaire kleuren te krijgen (rood en geel levert bijvoorbeeld oranje op). Het gaat echter alleen niet op voor beeldschermen, die gebruikt worden om deze site op af te beelden, want die werken met groen in plaats van geel als primaire kleur, wat ook niet zo gek is aangezien de kegeltjes in onze ogen gevoelig zijn voor rood, groen en blauw licht.

Het verschil is dat de kleuren op het beeldscherm zogenaamde additieve kleuren zijn. Meer kleur betekent meer licht en dus zijn kleurmengsels helderder dan individuele kleuren. Een combinatie van rood, groen en blauw licht levert dan ook wit licht op.

Heel anders gaat het eraan toe bij verfpigmenten, die slechts het omgevingslicht terugkaatsen. Een rood pigment zal vooral groen en blauw licht absorberen en rood licht weerkaatsen, waardoor het rood lijkt. Door verfpigmenten te mengen, wordt er steeds meer licht geabsorbeerd en lijkt de verf dus donkerder (subtractieve kleuren).

Het betekent dus ook dat als je verf gaat mengen, de kleur van het mengsel vaak nogal flets is, iets wat ik in mijn tekenlessen op de middelbare school geregeld moest ondervinden (ik vond het leuker om groen uit blauw en geel te maken dan gewoon groene verf te gebruiken), hoewel het effect niet altijd ongewenst was.

Maar dan dus het intrigerende: waarom wijken de primaire kleuren (en dus ook de kleurencirkels) voor additieve en subtractieve kleuren nou zo af?

De kleurencirkel voor additieve kleuren.
De kleurencirkel voor additieve kleuren. Wanneer alle kleuren gemengd worden, ontstaat er wit.

De kleurencirkel voor additieve kleuren vind ik niet zo mooi als die voor subtractieve kleuren en misschien is ‘ie daarom ook minder bekend. Nu groen een primaire kleur is, is er een heel niemandsland tussen groen en blauw, terwijl geel en oranje nogal opgepropt tussen rood en groen zitten. Geel krijg je wanneer rood en groen licht in gelijke verhoudingen worden gemengd, bij oranje domineert het rode licht.

In ieder geval verklaart de kleurencirkel voor additieve kleuren waarom printers de kleuren magenta (paars), cyaan (groenblauw) en geel gebruiken. Dat komt omdat printers secundaire kleuren gebruiken. Het idee is dat de inkt van een printer subtractief is en dat een printer dus precies de tegenovergestelde werking heeft van het licht op een beeldscherm, namelijk een wit vel papier donkerder maken in plaats van een zwart scherm lichter maken. Daarom werkt de printer dus met de kleuren anti-rood (cyaan), anti-groen (magenta) en anti-blauw (geel) om de primaire kleuren weg te vangen. Op die manier levert een combinatie van geel (anti-blauw) en magenta (anti-groen) dus rood op.

Kortom: geel is dus een secundaire kleur en groen een primaire kleur, wat betekent dat mijn hele idee van primaire en secundaire kleuren voor m’n tabbladen dus niet echt klopt. Sowieso heb ik de kleuren wat aangepast om ze beter bij mijn blauwe achtergrond te laten passen, waardoor ik geen complementaire kleuren heb (rood en blauw komen nog het dichtst in de buurt daarvan):

Rood: 100% rood, 0% groen, 0% blauw
Geel: 80% rood, 100% groen, 0% blauw
Blauw: 0% rood, 69% groen, 94% blauw
Oranje: 100% rood, 50% groen, 0% blauw
Paars: 67% rood, 40% groen, 100% blauw
Groen: 0% rood, 80% groen, 0% blauw
Achtergrond: 40% rood, 73% groen, 87% blauw

Als iemand nog een betere manier heeft om de kleuren te rangschikken, dan houd ik me graag aanbevolen.

2 gedachten aan “Groen is een primaire kleur”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *